Članovi i članice Projektnog i Prekograničnog savjetodavnog tima na projektu NESESER ( Newly established Start-up Enterprise SERvices) boravili su u periodu od 11. do 15. septembra 2023. godine u BiH, Hrvatskoj i Srbiji u okviru studijske posjete “Razmjena iskustava i dobrih praksi sa sličnim poslovnim centrima i inkubatorima”. Riječ je o projektu koji se realizuje u okviru IPA programa Prekogranične saradnje Srbija – Bosna i Hercegovina koji sufinasira Evropska unija, a realizuju Razvojno-garantni fond Brčko distrikta BiH, Grad Loznica i Institut za razvoj i inovacije – IRI, dok je ugovorno tijelo Ministarstvo finansija – Sektor za ugovaranje i finansiranje programa iz sredstava Evropske unije.
Prema riječima zajedničke projektne menadžerice Indire Muharemović bila je ovo prilika da se 15 učesnika i učesnica putovanja upoznaju s radom nekih od najuspješnijih poslovnih centara i inkubatora u Mostaru, Banja Luci, Osijeku, Vinkovcima i Novom Sadu.
“Studijsko putovanje započeli smo posjetom Tehnološkom parku INTERA Mostar čije nas je rukovodstvo upoznalo sa svojom djelatnošću rada. Kažu da funkcionišu po principu da se finansiraju u prosjeku od 60% prodajom shodno komercijalnim uslugama i 40% finansiranjem od strane projekata. U usluge koje primaju za kompanije čine: obuke za upravljanje CNC mašinama, izdavanje coworking prostora, edukacije i slično. Industrije i djelatnosti na koje je stavljen fokus su tehnološke djelatnosti, kao i dio tehnoloških koji je srodan IT industriji i digitalnom marketing”, pojasnila je zajednička menadžerica Muharemović.
Prema njenim riječima studijsko putovanje nastavljeno je posjetom Inovacionom centru ICBL Banja Luka, koji je registovan kao fondacija i funkcioniše kao krovna organizacija sa sistemom dvojnog knjigovodstva. Finansiranje dobija od tri strane: Vlade Republike Srpske, Grada Banja Luka i samofinasiranjem od strane centra. Procenat finansiranja Vlade i Grada Banja Luka iznose do 45%, dok su ostali prihodi od kojih se finansiraju sopstveni i to u vidu usluga koje se naplaćuju kroz neformalne edukacije, organizovanje događaja i konferencija i projektni menadžment. Edukacije koje održavaju su na teme ženskog preduzetništva, digitalnog marketinga, agilnog menadžmenta, B2B-a, finansijskog inkubatora, IT prekvalifikacija, poslovnog planiranja, te, influenser marketinga koji tek treba da se uvede u praksu.
Tokom studijske posjete upriličen je obilazak Poduzetničkog inkubatora BIOS Osijek, koji je registovan kao društvo sa ograničenom odgovornošću, ali opremljen kompletno iz fondova Evropske unije. Usluge koje pruža inkubator, sa kapacitetom od 100 korisnika, su sledeće: izdavanje prostora, usluge savjetovanja i poslovno planiranje, podrška IT sektora, iznamljivanje coworking prostora, te razne usluge u inovacionom laboratoriju svojim stanarima. Učesnici i učesnice studijske posjete upoznali su se s uslugama koje ovaj inkubator pruža svojim stanarima i u domeni nižih troškova, subvencionisanja cijene zakupa i podrške razvoju tehnoloških rješenja. Posjeta Poduzetničkom inkubatoru Vinkovci, koji je registovan kao društvo sa ograničenom odgovornošću funkcioniše uglavnom tako što se finansira od strane Grada Vinkovaca. Osim izdavanja prostora po jako prihvatljivim uslovima, zaduženi su za održavanje raznih edukacija i implementaciju raznih projekata. Djelatnosti kojima se bave stanari su iz oblasti projektiranja, digitalnog marketinga, građevinarstva, alternativne medicine i IT industrije. Udio u inkubatoru je 12 preduzetnica i 17 preduzetnika.
Na kraju studijskog putovanja učesnici i učesnice su se upoznali s radom Poslovnog inkubatora Novi Sad, koji je osnovan kao neprofitna organizacija , a čije finansiranje podrazumijeva pokriće operativnih troškova iz javnih sredstava. Ovaj inkubator stanarima pruža korišćenje prostora, konsalting, usluge knjigovodstvene agencije, pravne savjete, predinkubacija, usmjeravanje na druge programe.
Sumirajući kompletno studjisko putovanje menadžer za razvoj projekata Siniša Borota istaknuo je da je studijska poseta bila vrlo efektivna i od veliko značaja za članove projektnog tima. Posebno je naveo da su stečene vještine i razmjena znanja od strane predstavnika poslovnih inkubatora bila ključna za uspostavljanje osnove za buduće formiranje dva poslovna inkubatora, jedan u Brčko distriktu BiH i drugi u Gradu Loznica.
“Svaki predstavnik poslovnog inkubatora je članove projektnog tima edukovao na koje sve načine različite vrste poslovnih inkubatora iz odabranih lokacija su formirani i funkcionišu kao organizacija. Novostečena znanja koja do sada članovi projektnog tima nisu posedovali se, između ostalog, ogledaju u upoznavanju sa različitim vrstama usluga koje poslovni inkubatori pružaju svojim stanarima i drugim zainteresovanim stranama. Ocenjuje se uspešnost studijske posete i na osnovu primera dobre prakse stečene su sve potrebne kompetencije za formiranje poslovnih inkubatora na odabrane dve lokacije”, poručio je Borota.
